انواع تله بخار کدامند و هرکدام چه مزایایی دارند؟

تله بخار یا استیم تراپ وسیله ای است که در سیستم های بخار استفاده می شود تا بخار تقطیر شده (کندانس)، هوا و گازهای غیرقابل تراکم را بدون خارج کردن بخار زنده تخلیه کند. عملکرد اصلی آن حفظ بازدهی سیستم و جلوگیری از اتلاف انرژی است. انواع تله بخار شامل سه دسته اصلی هستند: تله های مکانیکی (مانند فلوتر و باکت تایپ)، تله های ترمودینامیکی (مثل دیسک و ترموستاتیکی)، و تله های ترموستاتیکی که بر اساس دمای بخار و کندانس عمل می کنند.

هر کدام از این انواع تله های بخار ویژگی های خاصی دارند و برای کاربردهای مختلفی در صنایع مناسب اند. انتخاب صحیح از میان انواع استیم تراپ به فشار، دما، نوع مصرف و شرایط عملیاتی بستگی دارد. به طور کلی، شناخت درست و استفاده اصولی از انواع تله بخار باعث کاهش هزینه ها، افزایش عمر تجهیزات و بهره وری بهتر در سیستم های بخار می شود.

انواع تله بخار
نیاز به مشاوره دارید ؟

برای مشاوره با کارشناسان ما و دریافت اطلاعات بیشتر با ما در ارتباط باشید

CTA

انواع تله بخار و عملکرد آنها

در سیستم های بخار صنعتی، انتخاب و شناخت انواع تله بخار نقش بسیار مهمی در بهره وری انرژی و عملکرد صحیح تجهیزات دارد. تله بخار یا همان استیم ترپ، وظیفه ی تخلیه کندانس و جلوگیری از خروج بخار زنده را بر عهده دارد.

در این میان، انواع تله بخار شامل مدل های مختلفی مانند تله بخار مکانیکی، تله بخار ترموستاتیکی و تله بخار ترمودینامیکی هستند که هر کدام بسته به شرایط کاری و نیاز سیستم انتخاب می شوند. همچنین در کنار این تجهیزات، استفاده از شیر سوزنی بخار نیز برای کنترل دقیق جریان بخار و تنظیم فشار اهمیت زیادی دارد.

در ادامه این مطلب، قرار است هر کدام از انواع استیم ترپ را به صورت جداگانه و تخصصی بررسی کنیم تا انتخاب بهینه تری در طراحی و نگهداری سیستم های بخار داشته باشیم. این نوشته مقدمه ای است برای ورود به دنیای تخصصی تله های بخار و بررسی عملکرد و ویژگی های فنی آن ها.

انواع تله بخار و عملکرد آنها

جهت دریافت مشاوره رایگان، با کارشناسان شرکت آذرسام در ارتباط باشید.

آنچه باید درباره انواع تله بخار بدانید!

تله‌ های بخار ضدخوردگی

در محیط هایی با شرایط خورنده مثل فضاهای اسیدی یا نمکی، استفاده از تله های بخار ضدخوردگی اهمیت بالایی دارد تا عملکرد سیستم بخار دچار افت نشود. در این شرایط، انتخاب متریال مناسب برای ساخت انواع تراپ بخار به یکی از عوامل کلیدی تبدیل می شود. معمولاً از آلیاژهای مقاومی مانند هاستلوی، تیتانیوم و یا پوشش های نانویی پیشرفته برای افزایش دوام و مقاومت در برابر خوردگی استفاده می شود.

این مواد نه تنها طول عمر تجهیزات را افزایش می دهند، بلکه باعث کاهش هزینه های نگهداری نیز می شوند. انواع مختلف تله بخار که برای چنین محیط هایی طراحی شده اند، باید بتوانند بدون تغییر عملکرد در برابر عوامل شیمیایی مقاومت کنند. در این مقاله، قصد داریم به بررسی دقیق تری از ویژگی های این تجهیزات بپردازیم و تفاوت های موجود میان انواع تله بخار مناسب برای محیط های خورنده را با جزئیات بیشتری توضیح دهیم.

انواع تله‌ های بخار کدامند و چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

انواع تله بخار نقش مهمی در حفظ راندمان سیستم های بخار ایفا می کنند و هر کدام بسته به نوع کاربرد، ویژگی خاص خود را دارند. شناخت درست تله بخارها، گام اول برای انتخاب بهینه در سیستم های گرمایشی و صنعتی است.

در ادامه میخواهیم انواع ترپ بخار ها (انواع تله بخار) را به صورتی دقیق تر بیان کنیم : 

تله‌ های بخار مکانیکی

در بین “انواع تله بخار” ، مدل های مکانیکی به دلیل دقت بالا و عملکرد مطمئن، کاربرد گسترده ای در صنایع مختلف دارند. این تله ها بر اساس اختلاف چگالی بین بخار و آب کار می کنند و زمانی فعال می شوند که کندانس درون آن ها جمع شود. از میان انواع مختلف تله بخار مکانیکی، سه مدل رایج تر هستند که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:

  • تله شناوری آزاد (Free Float): دارای یک شناور کروی است که به طور مداوم بالا و پایین می رود و باعث باز و بسته شدن سوپاپ تخلیه می شود. این نوع از انواع تراپ بخار برای تخلیه پیوسته کندانس بسیار مناسب است.
  • تله شناوری اهرمی (Lever Float): در این مدل، شناور به یک اهرم متصل است که با بالا آمدن شناور، مسیر خروج کندانس باز می شود. مناسب برای سیستم هایی با دبی متغیر و فشار پایدار.
  • تله سطلی معکوس (Inverted Bucket): یک سطل فلزی وارونه داخل تله قرار دارد که با ورود بخار به داخل آن، سطل به بالا رانده شده و مسیر خروج را می بندد. با جمع شدن کندانس، سطل پایین آمده و مسیر خروج باز می شود. این مدل از انواع تله بخار برای شرایطی که بخار همراه با هوا یا گازهای غیرقابل تراکم است عملکرد خوبی دارد.

در مجموع، شناخت دقیق این مدل ها از انواع مختلف تله بخار به انتخاب درست در طراحی سیستم های بخار کمک می کند و موجب افزایش بازدهی و طول عمر تجهیزات خواهد شد.

تله‌ های بخار ترمودینامیکی

در میان انواع تله بخار، تله های ترمودینامیکی به دلیل طراحی ساده و مقاومت بالا در برابر فشارهای زیاد، محبوبیت زیادی در سیستم های بخار دارند. این مدل ها بر اساس سرعت بخار و مکش ترمودینامیکی عمل می کنند و معمولاً در کنار تجهیزاتی مانند شیر فشار شکن بخار برای کنترل بهتر جریان و صرفه جویی در مصرف انرژی مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه، دو مورد از رایج ترین “مدل های تله بخار” ترمودینامیکی را معرفی می کنیم:

  1. تله دیسکی (Disc-Type): این مدل دارای یک دیسک فلزی متحرک است که با فشار بخار باز و بسته می شود. سرعت بالای بخار باعث مکش دیسک به سمت پایین و بسته شدن مسیر می شود، سپس با کاهش فشار، دیسک بالا می رود و کندانس تخلیه می شود. این مدل مناسب برای محیط هایی با فشار بالا و شرایط کاری متغیر است.
  2. تله پیستونی (Piston-Type): از یک پیستون متحرک استفاده می کند که بر اساس اختلاف فشار بخار و کندانس حرکت می کند. عملكرد آن مشابه مدل دیسکی است اما در برخی شرایط صنعتی عملکرد دقیق تری ارائه می دهد.

استفاده درست از این مدل های تله بخار در کنار تجهیزات کنترلی مانند شیر فشار شکن بخار، می تواند به بهینه سازی سیستم کمک کند و از هدر رفت انرژی جلوگیری کند. این نوع از انواع تله بخار بیشتر در صنایع سنگین، نیروگاه ها و سیستم های بخار فشار بالا دیده می شود.

تله‌ های بخار ترموستاتیکی

در میان انواع تله بخار، تله های ترموستاتیکی یکی از پرکاربردترین گزینه ها برای شرایطی هستند که نیاز به تخلیه دقیق کندانس بر اساس دما وجود دارد. این مدل ها با استفاده از اختلاف دمای بخار و کندانس عمل می کنند و معمولاً در کنار تجهیزات کنترلی مانند شیر پنوماتیکی بخار برای تنظیم دقیق فشار و دمای سیستم به کار می روند. در ادامه، به چند مورد از رایج ترین انواع تراپ بخار ترموستاتیکی اشاره می کنیم:

  1. تله انبساط مایع (Liquid Expansion): دارای مخزنی پر از مایع حساس به دما است که با گرم شدن منبسط شده و مسیر بخار را می بندد. با سرد شدن، دوباره منقبض می شود و اجازه خروج کندانس را می دهد.

     

  2. تله فانوسه ای (Bellows-Type): از یک عنصر فنری شکل استفاده می کند که با تغییر دما منبسط یا منقبض می شود و جریان کندانس را کنترل می کند. برای دقت بیشتر در تخلیه تدریجی مناسب است.

     

  3. تله بی متال (Bimetal): از دو فلز با ضریب انبساط متفاوت ساخته شده که با گرم شدن خم می شوند و مسیر خروج را کنترل می کنند. این نوع از انواع تله بخار برای تخلیه کندانس سرد و جلوگیری از خروج بخار زنده بسیار مناسب است.

     

  4. تله ویفری (Wafer-Type): طراحی باریکی دارد و اغلب در فضاهای محدود استفاده می شود. عملکردی مشابه بی متال دارد اما با تأخیر در تخلیه برای جلوگیری از اتلاف بخار.

     

  5. تله فشار متعادل (Balanced Pressure): از یک کپسول حساس به فشار و دما استفاده می کند که عملکرد دقیق تری نسبت به مدل های دیگر دارد و در بسیاری از سیستم های مدرن بخار کاربرد دارد.

     

در مجموع، شناخت این انواع تراپ بخار و انتخاب صحیح آن ها در کنار تجهیزاتی مانند شیر پنوماتیکی بخار، کمک بزرگی به افزایش بهره وری، ایمنی و صرفه جویی در انرژی سیستم های بخار صنعتی خواهد کرد.

کاربردهای استیم تراپ در صنعت

تله بخار یکی از اجزای حیاتی در سیستم های بخار صنعتی است که کاربردهای متعددی در بهینه سازی عملکرد و صرفه جویی انرژی دارد. یکی از مهم ترین وظایف انواع تله بخار، حذف میعانات و گازهای غیرقابل تراکم از خطوط بخار است تا از آسیب به تجهیزات و کاهش کیفیت فرآیند جلوگیری شود. این عملکرد موجب جلوگیری از اتلاف انرژی و بخار شده و در نتیجه هزینه های عملیاتی به طور چشمگیری کاهش می یابد.

به کارگیری صحیح انواع تراپ بخار در کنار تجهیزاتی مانند شير تقليل فشار، نقش مهمی در کنترل دقیق فشار، دما و ایمنی سیستم ایفا می کند. تله های بخار همچنین با تخلیه به موقع کندانس، مانع از ورود آن به تجهیزات حساس مانند مبدل های حرارتی و توربین ها می شوند. از دیگر مزایای این تجهیزات می توان به افزایش راندمان سیستم های بخار، بهبود کیفیت گرمایش و محافظت از خطوط لوله اشاره کرد.

شناخت و استفاده درست از انواع تله بخار در صنایع مختلف مانند نفت و گاز، پتروشیمی، غذایی و دارویی، یک ضرورت فنی و اقتصادی به حساب می آید.

مقایسه انواع استیم تراپ با رسوب‌ گیر

در سیستم های بخار، تله بخار و رسوب  گیر (Strainer) هر دو نقش مهمی در بهبود عملکرد و حفظ تجهیزات دارند، اما از نظر ساختار و عملکرد تفاوت های قابل توجهی با هم دارند. در ادامه، مقایسه ای کلی بین این دو دستگاه در قالب جدول آورده شده است:

رسوب گیر (Strainer)تله بخاربخش
جلوگیری از ورود ذراتتخلیه کندانسهدف
فیلتراسیون ذرات معلقکنترل دما و فشار بخارعملکرد
مش یا صافی فلزیسوپاپ و شناور یا دیسکساختار
محافظت از تجهیزاتبهینه سازی سیستم بخارنقش
معمولاً مستقل
همراه با شیر پنوماتیکیارتباط

عیب‌ یابی و نگهداری انواع تله های بخار

عیب یابی و نگهداری صحیح انواع تله بخار یکی از مهم ترین مراحل برای حفظ کارایی و افزایش طول عمر سیستم های بخار است. برای اطمینان از عملکرد درست این تجهیزات، روش های مختلفی مانند تست چشمی، تست حرارتی و استفاده از دستگاه های تخصصی مورد استفاده قرار می گیرد. این روش ها به شناسایی مشکلات احتمالی کمک می کنند و امکان پیشگیری از خرابی های جدی را فراهم می سازند.

از جمله دلایل رایج خرابی انواع استیم ترپ می توان به خوردگی، ضربه قوچ و آلودگی ناشی از ذرات معلق اشاره کرد که در صورت عدم رسیدگی به موقع، می تواند منجر به کاهش راندمان سیستم و افزایش هزینه های تعمیرات شود. بنابراین، برنامه ریزی منظم برای بازرسی و نگهداری تله های بخار، بخش ضروری هر سیستم بخار صنعتی است تا عملکرد بهینه و ایمنی سیستم تضمین شود.

نحوه انتخاب تله بخار مناسب

انتخاب درست انواع تله بخار نقش بسیار مهمی در بهینه سازی عملکرد سیستم های بخار دارد. برای انتخاب تله بخار مناسب باید به چند پارامتر کلیدی توجه کرد؛ از جمله دبی کندانس، اختلاف فشار در دو سمت تله و حداکثر فشار مجاز سیستم. این عوامل تأثیر مستقیم روی کارایی و دوام دستگاه دارند و در کنار آن ها، ضریب اطمینان و بار چگالیده نیز باید در نظر گرفته شود تا سیستم بتواند در شرایط مختلف عملکرد پایدار و بدون مشکل داشته باشد.

همچنین شناخت دقیق انواع استیم ترپ و ویژگی های هر کدام، کمک می کند تا بهترین گزینه متناسب با نیازهای خاص هر پروژه انتخاب شود. به طور خلاصه، رعایت این پارامترها موجب کاهش هدررفت انرژی و افزایش طول عمر تجهیزات خواهد شد. 

سبد خرید
فروشگاه
علاقه مندی
0 محصول سبد خرید
حساب کاربری من